تفسیر آزمایش Ferritin | فریتین : فریتین پروتئینی است که امکان ذخیره آهن در بدن را فراهم می کند. اکثر این ذخایر آهن (85%) در هموگلوبین و میوگلوبین موجود است. 15 درصد باقیمانده درساختارهای پروتئینی حمل و نقل (ترانسفرین) یا ذخیره سازی (فریتین) توزیع می شود.
بنابراین فریتین بازتابی از مقدار آهن ذخیره شده در بدن (عمدتاً در کبد) است.
بنابراین، دوز فریتین امکان تعیین ذخایر آهن بدن و در نتیجه تشخیص برخی ناهنجاری های خونی را فراهم می کند.
سطح فریتین برای چه مواردی استفاده می شود؟
در صورت کشف کم خونی میکروسیتیک (کاهش تعداد گلبول های قرمز) (کاهش در حجم متوسط بدن (MCV)) آزمایش فریتین مورد توجه است. از آنجایی که آهن عمدتاً در مرکز هموگلوبین قرار دارد، کمبود آهن ابتدا خود را از طریق کاهش این مولکول نشان می دهد. سپس دوز فریتین می تواند ذخایر آهن موجود را منعکس کند.
هشدار: این دوز می تواند توسط پاتولوژی های خاص و به ویژه التهاب بیولوژیکی، نارسایی مزمن کلیه یا یک بیماری بدخیم مختل شود. بنابراین آزمایش پروتئین واکنشی (CRP) C برای تفسیر نتیجه فریتین ضروری است. اگر سندرم التهابی وجود دارد یا پاتولوژی ذکر شده در بالا، دوز مشترک آهن سرم (یعنی آهن به مولکول موجود در پلاسمای خون متصل نیست) و ضریب اشباع ترانسفرین ارزیابی صحیح ذخایر آهن موجود در بدن را ممکن می سازد.
اندازه گیری فریتین در صورت بروز علائم بالینی که حاکی از اضافه بار آهن است نیز مفید است. این امر به ویژه در مورد هموکروماتوز، یک ناهنجاری ارثی و ژنتیکی است که با جذب و ذخیره بیش از حد آهن در بدن مشخص می شود.
چگونه برای ازمایش آماده شویم؟
این آزمایش توسط پزشک در طی مشاوره یا در بیمارستان تجویز می شود. این اندازه گیری باید با معده خالی انجام شود زیرا سطح لیپید می تواند بر دوز تأثیر بگذارد.
هنگامی که برای ازمایش مراجعه میکنید ، نسخه، بیمه تامین اجتماعی و کارت های بیمه خود را همراه داشته باشید.
اندازه گیری فریتین نیاز به توجه به این نکته دارد که استفاده از تورنیکه برای مدت طولانی می تواند نتیجه را مخدوش کند.
به طور متوسط، نتایج ظرف 24 ساعت پس از جمع آوری در دسترس هستند.
پس از گرفتن نمونه، باید برای چند دقیقه روی نقطه سوراخ شده فشار دهید و از خم کردن آرنج خودداری کنید تا خطر هماتوم را محدود کنید. اما، حتی در صورت وجود، این هماتوم ها در محل سوراخ کاملاً خوش خیم هستند و در عرض چند روز برطرف می شوند.
بعد از ازمایش چه کنیم؟
شما می توانید درست خارج از آزمایشگاه غذا بخورید و به طور عادی زندگی کنید، حتی اگر احساس کنید تعداد لوله های گرفته شده زیاد است. هر یک از لوله ها فقط حاوی 5 میلی لیتر خون است.
نتایج تجزیه و تحلیل در روزهای پس از اتمام آزمون در قالب یک نامه تحویل داده می شود. لازم است پزشک تجویز کننده را از این نتایج مطلع کنید زیرا فقط او قادر به تصمیم گیری در مورد درمان احتمالی یا انجام معاینات تکمیلی است. حتی اگر نتیجه طبیعی به نظر برسد، باید به پزشک اطلاع داده شود.
فریتین در آزمایش خون
تست فریتین یک ابزار تشخیصی است که برای اندازه گیری سطح فریتین در خون استفاده می شود.
فریتین پروتئینی است که آهن را در بدن ذخیره می کند و نقش مهمی در متابولیسم آهن دارد.
آزمایش خون فریتین می تواند به تشخیص و نظارت بر شرایط مختلف مرتبط با متابولیسم آهن، مانند کم خونی فقر آهن، هموکروماتوز، بیماری کبد، آرتریت روماتوئید و انواع خاصی از سرطان کمک کند.
با اندازه گیری سطح فریتین در خون، پزشک می تواند ذخایر آهن افراد را بهتر درک کند.
چرا فریتین را اندازه گیری کنیم؟
اندازه گیری سطح فریتین اطلاعات ارزشمندی در مورد آهنی که فرد ذخیره می کند در اختیار می گذارد و می تواند به تشخیص و نظارت بر بیماری های مختلف مرتبط با متابولیسم آهن کمک کند.
به عنوان مثال، اگر آزمایش فریتین نشان داد که سطح فریتین خون شما کمتر از حد طبیعی است، این نشان می دهد که ذخایر آهن بدن شما کم است و کمبود آهن دارید. در نتیجه ممکن است کم خون باشید.
خونگیری
آماده شدن برای آزمایش خون فریتین بسیار ساده و آسان است. اگر فریتین تنها آزمایشی است که انجام می دهید، نیازی به انجام کار خاصی ندارید.
می توانید قبل از آزمایش به طور معمول غذا بخورید و بنوشید. با این حال، اگر همزمان با فریتین آزمایش‌های خون دیگری را انجام می‌دهید، ممکن است لازم باشد برای مدتی قبل از آزمایش ناشتا باشید.
همچنین می توانید لباس با آستین های گشاد بپوشید تا تکنسین آزمایشگاه بتواند به راحتی به بازوی شما دسترسی داشته باشد.
سطح فریتین نرمال
سطح طبیعی فریتین در خون به سن، جنس و سایر عوامل فرد مورد آزمایش بستگی دارد. با این حال، محدوده طبیعی برای فریتین خون به طور کلی بین (24 تا 336 میکروگرم در لیتر) برای مردان و (11 تا 307 میکروگرم در لیتر) برای زنان است.
فریتین بالا
سطوح بالای فریتین در خون که هیپرفریتینمی نامیده می شود، بسته به شرایط زمینه ای علل و علائم مختلفی دارد.
علل سطح فریتین بالا
اختلالات اضافه بار آهن: شرایطی مانند هموکروماتوز ارثی، یک اختلال ژنتیکی است که باعث جذب بیش از حد آهن می شود.
بیماری کبد: بیماری های کبدی مانند بیماری کبد الکلی، بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)، هپاتیت ویروسی یا سیروز می تواند منجر به افزایش سطح فریتین شود.
شرایط التهابی مزمن: شرایطی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) یا عفونت های مزمن می تواند منجر به افزایش سطح فریتین به دلیل التهاب شود.
کم خونی همولیتیک: انواع خاصی از کم خونی که با تخریب گلبول های قرمز مشخص می شوند، می توانند به دلیل افزایش آزادسازی آهن منجر به افزایش سطح فریتین شوند.
برخی از بدخیمی ها: برخی سرطان ها مانند لنفوم یا لوسمی می توانند در افزایش سطح فریتین نقش داشته باشند.
بیماری گریوز/ پرکاری تیروئید: مطالعات نشان داده اند که فریتین در افراد مبتلا به بیماری گریوز بیشتر است و زمانی که عملکرد طبیعی تیروئید با درمان با داروهای ضد تیروئید به دست می آید ممکن است به حالت عادی بازگردد.
علائم سطوح بالای فریتین.
- خستگی.
- ضعف.
- درد مفاصل
- درد شکم.
- اختلال عملکرد کبد.
- زردی (زردی پوست و چشم).
فریتین کم
سطوح پایین فریتین در خون که هیپوفریتینمی نامیده می شود، نشان می دهد که بدن شما به اندازه کافی آهن ذخیره شده ندارد .
علل سطوح پایین فریتین
کم خونی ناشی از فقر آهن: این وضعیت زمانی رخ می دهد که آهن کافی برای تولید گلبول های قرمز موجود نباشد. این ممکن است ناشی از مصرف ناکافی آهن در رژیم غذایی، جذب ضعیف آهن، افزایش نیاز به آهن (به عنوان مثال در دوران بارداری یا رشد) یا از دست دادن خون مزمن (مانند قاعدگی یا خونریزی گوارشی) باشد.
سندرم های سوء جذب: شرایط خاصی که بر جذب مواد مغذی تأثیر می گذارند، مانند بیماری سلیاک یا بیماری کرون، می توانند جذب آهن را مختل کرده و به سطوح پایین فریتین کمک کنند.
افزایش تقاضای آهن: شرایطی مانند بارداری، رشد سریع در دوران نوجوانی، یا بهبودی پس از از دست دادن قابل توجه خون یا جراحی می تواند تقاضای آهن را افزایش داده و منجر به کاهش سطح فریتین شود.
علائم سطوح پایین فریتین
- خستگی و ضعف.
- رنگ پریدگی پوست یا رنگ پریدگی.
- تنگی نفس.
- ضربان قلب سریع (تاکی کاردی)
- سرگیجه
- ناخن های شکننده و ریزش مو.
- سندرم پاهای بی قرار.
- مشکل در تمرکز یا مه مغزی.
- دست و پاهای سرد.
عواقب بالا بودن فریتین در خون چیست؟
شایع ترین علت افزایش سطح فریتین سرم همراه با افزایش ضریب اشباع ترانسفرین و آهن سرم هموکروماتوز است. این بیماری ژنتیکی باعث سیروز کبدی، دیابت شیرین و هیپرپیگمانتاسیون پوست می شود. در مرحله پیشرفته، می تواند علت آن سرطان های کبد باشد
هپاتیت مزمن و اعتیاد به الکل نیز باعث افزایش سطح فریتین در خون می شود. گاهی اوقات این مورد برای برخی از التهابات مزمن و اضافه بار آهن کبد نیز صادق است.
عواقب پایین بودن سطح فریتین در خون چیست؟
کاهش سطح فریتین در خون در کم خونی فقر آهن یافت می شود. این سطح حتی قبل از کاهش سطح هموگلوبین تغییر می کند.
این کمبود آهن با خستگی و زائده های پوستی شکننده تر (ناخن، مو) آشکار می شود.
در صورت اثبات کمبود آهن، مصرف مکمل ضروری است. این مکمل را می توان به صورت قرص، شربت یا تزریق در شدیدترین موارد کمبود همراه با کم خونی شدید انجام داد. آزمایش فریتین برای نظارت بر اثر درمان استفاده می شود.
تست های اضافی
- شمارش کامل خون (CBC): یک CBC اطلاعاتی در مورد تعداد و ویژگی های پارامترهای مختلف خون (گلبول های قرمز، هموگلوبین، MCV، CCMH، TCMH )ارائه می دهد.
- آزمایشات آهن: شامل چندین آزمایش است که جنبه های مختلف متابولیسم آهن را ارزیابی می کند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آزمایش آهن سرم که میزان آهن موجود در خون را اندازه گیری می کند.
آزمایش ترانسفرین، که ترانسفرین را اندازه گیری می کند، پروتئینی که آهن را در سراسر بدن حرکت می دهد.
ظرفیت اتصال کل آهن (TIBC)، که توانایی آهن برای اتصال به ترانسفرین و سایر پروتئین های خون را اندازه گیری می کند.
- پروتئین واکنشی (CRP) C یا سرعت رسوب گلبول قرمز شمارش گلبول های قرمز (ESR): این تست ها نشانگرهای التهابی را که می توانند متابولیسم آهن را تحت تاثیر قرار دهند، اندازه گیری می کنند.
- آزمایش ژنتیکی: در برخی موارد، آزمایش ژنتیکی ممکن است برای شناسایی جهش های ژنتیکی خاص مرتبط با اختلالات مرتبط با آهن، مانند هموکروماتوز ارثی یا سایر بیماری های ژنتیکی نادر مرتبط با آهن تجویز شود.
نتیجه گیری
اندازه گیری فریتین در ارزیابی وضعیت آهن، تشخیص اختلالات مرتبط با آهن و پایش بیماری های مزمن از اهمیت بالایی برخوردار است. با اندازه‌گیری سطح فریتین، متخصصان می‌توانند اطلاعات ارزشمندی در مورد متابولیسم آهن بیمار به دست آورند و به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد درمان و مدیریت بگیرند.
