تشخیص hpv با آزمایش خون
زگیل تناسلی یکی از شایعترین بیماری های مقاربتی است و زائدههای گوشتی ناشی از این بیماری در اطراف ناحیه تناسلی و مقعد ظاهر میشوند. از آنجا که زگیل تناسلی منشأ ویروسی دارد، پس قابلانتقال است و میتواند در حین رابطه جنسی از فرد آلوده به فرد سالم سرایت کند.
زگیل تناسلی چیست؟
زگیلهای تناسلی زائده و برجستگیهای گوشت مانندی هستند که در ناحیه تناسلی و اطراف مقعد ظاهر میشوند. این زائدهها گاهی تکی و برخی اوقات به صورت خوشهای هستند یعنی چندین زگیل در یک ناحیه کنار هم قرار دارند. یک فرد زمانی به این بیماری مبتلا میشود که به دلیل رابطه جنسی پرخطر، ویروس HPV که عامل زگیل تناسلی است را از فرد مقابل گرفته باشد.
از آنجا که این ویروس مسری است و از راه رابطه جنسی منتقل میشود هرگونه رابطه جنسی محافظتنشده و پرخطر، شخص را در معرض ابتلا به این نوع عفونت و آلودگی قرار میدهد. بیش از صد نوع ویروس در خانواده HPV وجود دارد اما تنها چند مورد از آنها باعث بروز زگیل تناسلی میشوند. البته بعضی از سویههای HPV در ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنان، ابتلا به سرطان مقعد، سرطان آلت تناسلی مردانه و سرطان دهان و حلق نقش دارند.
یک فرد ممکن است همزمان به چندین گونه از ویروس HPV مبتلا باشد. روش های مختلفی برای درمان زگیل تناسلی وجود دارد که همه آنها مستلزم مراجعه به پزشکان متخصص پوست (درماتولوژیست) و سپری کردن کامل دوره درمان و احیاناً چندین بار مراجعه برای پایش بیماری ضروری است.
علائم زگیل تناسلی
زگیلهای تناسلی بر روی پوست و غشاهای مخاطی ناحیه تناسلی و مقعد ظاهر میشوند:
زگیل تناسلی مردان پوست و مخاط ناحیه کشاله ران، آلت تناسلی، بیضه و مقعد را درگیر میکند.
زگیل تناسلی در زنان پوست و مخاط واژن و سطح داخلی آن، دهانه رحم و مقعد را درگیر می کند.
عموما زگیلهای تناسلی دردناک نیستند اما میتوانند باعث خارش، تغییر رنگ سطح پوست و گاهی خونریزی کمی شوند. البته عفونتهای این ویروس همیشه با زگیل و علائم خاصی همراه نیستند زیرا گاهی فرد ممکن است آلوده به ویروس باشد اما هیچگونه علائمی در بدن وی بروز نکرده باشد. اما چنین فردی ناقل بهحساب میآید و میتواند ویروس را به دیگران هم انتقال دهد. بیشتر انواع ویروس های HPV غیر سرطانی می باشند اما تعدادی دارای پتانسیل سرطانزایی نیز هستند و ممکن است سلولهای دهانه رحم و یا سلولهای پوستی ناحیه تناسلی را به سمت بدخیمی سوق دهند.
زگیلهای تناسلی چه مدت بر روی پوست باقی میمانند؟
در ۸۰ درصد موارد، ویروس زگیل تناسلی تا ۲۴ ماه پس از ابتلا خودبهخود از بین می رود. اگر علائمی بروزکرده و زگیلهای قابل مشاهده در ناحیه تناسلی دیده شوند، مصرف دارو میتواند در طی سه هفته تا یک ماه زگیلها را از بین ببرد. علیرغم از بین رفتن زگیلها، ممکن است ویروس HPV همچنان در بدن باقیمانده و احتمال سرایت آن به دیگران نیز وجود داشته باشد. در حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد، آلودگی HPV بهصورت مادامالعمر خواهد بود.
شکل ظاهری و نشانههای زگیل تناسلی
زگیل تناسلی بلافاصله پس از آلودگی به ویروس پدیدار نمیشود و شاید چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا در فرد آلوده نمایان شود. زگیل تناسلی معمولاً ظاهری شبیه تکههای گلکلم کوچک دارد و گاهی چندین زگیل در کنار هم و بهصورت خوشهای قرار میگیرند. در زمان لمس، زگیل حالت نرم و صاف دارد و معمولاً به رنگ پوست و گاهی تیرهتر از پوست نیز هست.
احتمال بروز زگیل تناسلی بر روی لبها، داخل دهان، گلو و زبان هم وجود دارد. این نوع ازگیلها به دلیل رابطه دهانی به وجود میآیند. برخی از اوقات زگیلها کوچک هستند و با چشم قابلتشخیص نیستند اما علائم زیر را به همراه دارند (اگر زگیل گسترش پیدا کند و یا بزرگ شود علائم نیز شدیدتر میشوند):
ترشحات واژن
خارش موضعی
خونریزی
سوزش
زگیل تناسلی بعد از چه مدت نمایان میشود؟
ظاهر شدن زگیلهای تناسلی ممکن است چندین هفته، چند ماه و یا حتی چندین سال پس از آلوده شدن به ویروس اتفاق بیافتد و این مسئله از فردی به فرد دیگر کاملاً متغیر است. به همین دلیل در افراد فعال در زمینه جنسی و افرادی که رفتارهای پرخطر جنسی دارند، تشخیص اینکه چه زمانی به ویروس مبتلا شده و یا کدام یک از شرکای جنسی وی آلوده بوده، بسیار سخت است.
همانطور که گفته شد شاید حتی چندین سال نیز طول بکشد تا ویروس HPV بهصورت زگیل تناسلی ظاهر شود و همچنین این احتمال وجود دارد فردی ویروس را داشته باشد اما هیچگاه علائمی بروز ندهد و به زگیل نیز مبتلا نشود. اما او ناقل است و میتواند ویروس را به همسر خود انتقال داده و موجب به وجود آمدن زگیل تناسلی در وی گردد. بنابراین دانستن اینکه چه زمانی به ویروس آلوده شدهاید و یا چه کسی آن را انتقال داده، نیازمند مشورت بیشتر با پزشک متخصص است.
چه بیماریهایی با زگیل تناسلی اشتباه گرفته میشوند؟
برخی از بیماریها و زائدههای پوستی ممکن است شبیه به زگیل تناسلی به نظر برسند اما درواقع مشکلات دیگری هستند که اغلب اوقات با زگیل تناسلی اشتباه گرفته میشوند. برخی از این مشکلات پوستی به شرح زیر است:
کیست بارتولن: (Bartholin’s cyst) این کیست از یک غده با همین نام نشات میگیرد. غدد بارتولن در نزدیکی دهانه واژن، وظیفه مرطوب نگه داشتن محیط واژن را بر عهده دارند. اگر این غدد عفونی شوند بهصورت کیستهای چرکی بر روی دهانه واژن ظاهر میشوند.
ضایعات تبخال: این مشکلات پوستی شبیه جوش هستند و در اطراف واژن، مقعد و آلت تناسلی در مردان ظاهر میشوند. تبخال جنسی نیز منشأ ویروسی دارد و از راه رابطه جنسی منتقل میشود اما توسط ویروس دیگری به نام هرپس سیمپلکس به وجود می آید (HSV)
تگهای پوستی (اسکین تگ): این زائدههای گوشتی عموما خطری برای سلامتی ندارند و با جراحی جزئی موضعی حذف میشوند.
جوشهای پوستی: جوش در ناحیه تناسلی معمولاً به دلیل عفونت فولیکول مو ایجاد میشود. اصلاح موهای زائد ناحیه تناسلی با تیغ، یکی از دلایل بالقوه بروز جوشهای عفونی است.
تشخیص زگیل تناسلی
برای تشخیص و شروع درمان زگیل تناسلی مراحل زیر اجرا میشود:
پرسش سوالاتی در مورد سلامتی، سابقه روابط جنسی و سابقه بیماریهای جنسی و مقاربتی
انجام معاینه بالینی در بخشهایی از بدن که احتمال بروز زگیل تناسلی در آن وجود دارد
در اغلب موارد پزشکان قادرند تنها با معاینه چشمی زگیل تناسلی را تشخیص دهند اما گاهی به دلیل شباهت بسیار زیاد زگیل به دیگر ضایعات پوستی، جهت تشخیص دقیقتر تست استووایت انجام میشود. در این روش، پوست بهصورت موضعی به یک محلول اسیدی ملایم آغشته میشود تا زگیل تناسلی نمایانتر گردد. اسید استووایت ممکن است باعث احساس سوزش خفیف شود. در زنان برای تشخیص زگیلهای عمقیتر ممکن است داخل واژن نیز بررسی شود. سایر روشهای تشخیصی بهصورت زیر است:
تست پاپ اسمیر که در آن پزشک متخصص با برداشتن یک نمونه سلولی از واژن و ارسال آن به آزمایشگاه، به وجود ویروس HPV و سلامت سلولها پی میبرد
تست DNA که پزشکان از طریق آن نوع گونه HPV را تشخیص داده و برنامه درمانی را بر اساس آن تنظیم میکنند.
آیا زگیل تناسلی خطرناک است؟
زگیلهای تناسلی توسط گونه های کمخطر HPV ازجمله گونه 6 و 11 ایجاد میشوند که قابل درمان بوده و خطرناک نمی باشند. اما ابتلا به گونه های دیگر HPV مانند سویههای ۱۶ و ۱۸ که خطر بیشتری نیز دارند، باید در یک برنامه غربالگری تشخیص داده شوند تا از بروز بدخیمی جلوگیری گردد.
مقالات بیشتر:
آیا زگیل تناسلی درمان میشود؟
اگرچه زگیل تناسلی پس از مدتی ممکن است از بین برود اما ویروسها میتوانند همچنان در سلولها باقیمانده و بار دیگر موجب بروز زگیل شده و به دیگران نیز منتقل شوند. البته زگیل تناسلی پس از مدتی خودبهخود یا از طریق درمان از بین میرود اما تا مدتی پس از بهبودی زگیل، لازم است که از برقراری رابطه جنسی خودداری شود. پزشکان با استفاده از روشهای درمانی زیر به حذف زگیل تناسلی کمک میکنند.
تجویز داروها
درمان موضعی زگیل با تجویز داروهای زیر، یکی از گزینههای احتمالی در روش های درمان است:
ایمیکیمود
پودوفیلین و پودوفیلوکس
تری کلرواستیک اسید یا TCA
یا عمل جراحی
اگر زگیلها در دوره مشخصی از بین نروند، یکی از راههای برداشتن آنها انجام عمل جراحی است. جراحی زگیل بهصورت جزئی و موضعی است و به یکی از روشهای زیر انجام می شود:
سوزاندن زگیل با استفاده از جریان الکتریکی
کرایوسرجری یا انجماد زگیل
درمان لیزری
برداشتن یا بریدن زگیل
تزریق داروی اینترفرون
زگیل تناسلی دهانی
یکی از شکلهای بیماری HPV بروز زگیل دهانی بر روی لبها و داخل دهان و گاهی در حلق است. در میان افرادی که روابط پرخطر جنسی دارند، حدود ۷ درصد از آنان ممکن است در معرض زگیلهای دهانی قرار بگیرند و این زگیلها ناشی از رابطه دهانی است. فراتر از زگیل، بعضی از گونههای HPV قادرند که سلولهای دهان و گلو را به سمت سرطانی شدن پیش ببرند؛ بنابراین اگر به دنبال دانستن این موضوع هستید که آیا رابطه دهانی میتواند موجب بروز زگیل و سایر مشکلات شود، باید گفت بله همینطور است اگر رابطه جنسی دهانی پرخطر باشد، فرد در معرض آلودگی ویروسی قرار میگیرد. این ویروسها از طریق شکافها و زخمهای موجود در لثه و پوشش دهان و همچنین گلو سلولها را آلوده کرده و در همانجا تکثیر میشوند.
واکسن زگیل تناسلی
یکی از راههای موثر به جهت پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی، تزریق واکسن HPV است. واکسن پاپیلومای انسانی با نامهای گارداسیل و گارداسیل ۹ می توانند فرد را در برابر ابتلا به انواع شایع ویروس (HPV) محافظت کنند. این موضوع در خصوص پیشگیری از سرطان دهانه رحم، اهمیت بیشتری دارد زیرا میزان شیوع سرطان دهانه رحم به دلیل ویروس HPV نگرانکننده است.
واکسن گارداسیل برای افراد در سنین ۹ تا ۴۵ سال قابل استفاده است. تعداد دوزهای واکسن بستگی به سن شخص دارد ولی معمولاً در دو یا سه دوز منظم، ایمنی بلندمدت ایجاد میشود. نکته مهم این است که واکسنهای این ویروس زمانی موثر واقع میشوند که فرد قبل از آلودهشدن به ویروس آنها را تزریق کند.
آیا بعد از درمان کامل زگیل تناسلی میتوان رابطه جنسی داشت؟
پس از درمان و از بین رفتن زگیلها همچنان خطر انتقال ویروس به سایرین وجود دارد. تشخیص اینکه چه زمانی فرد کاملا از ویروس HPV پاک میشود دشوار است زیرا آزمایش مشخصی برای تشخیص این موضوع وجود ندارد. در بیشتر موارد ویروس پس از دو سال به طور کامل از بین می رود.
اینکه چه مدت زمان ویروس در بدن باقی میماند بستگی به سلامت عمومی فرد و قدرت سیستم ایمنی وی دارد و این حالت از فردی به فرد دیگر کاملا متغیر است. در برخی افراد سیستم ایمنی قادر است در کمتر از چند ماه زگیل تناسلی را کاملا حذف کند اما این به معنی ریشهکن شدن ویروس در بدن نبوده و احتمال عود زگیل تناسلی وجود دارد. اگر به ابتلا به زگیل تناسلی مشکوک هستید بهتر است آزمایشات لازم را انجام دهید. با آزمایشگاه رسالت میتوانید آزمایش HPV و تست پاپ اسمیر را انجام دهید.
مقالات بیشتر:
مراکز انجام تست hpv تهران / تفسیر آزمایش hpv
تشخیص hpv با آزمایش ادرار / قیمت آزمایش زگیل تناسلی
آزمایش زگیل تناسلی مردان / علائم hpv در زنان