CA125
آزمایش CA125 پروتئین خاصی را در جریان خون اندازه گیری می کند که نشان دهنده ابتلا بیمار به سرطان های تخمدان ، اندومتر و لوله های فالوپ می باشد. پزشکان از این آزمایش به منظور پیگیری میزان موثر بودن درمان در افراد تحت درمان مبتلا به سرطان بهره می گیرند. علاوه بر این سطوح افزایش یافته CA125 را در بیماری های دیگری نظیر اندومتریوزیس و یا حالات فیزیولوژیکی مانند حاملگی نیز به چشم می خورد.
سلول ها پروتئینی با عنوان CA125 را بر روی سطح خود تولید می کنند که در جریان خون رها می شود. CA125 یک تومور مارکر یا یک بیومارکر است که افزایش سطح آن می تواند حاکی از ابتلا فرد به سرطان باشد. مطالعات نشان می دهند که بیش از 80 درصد بیماران که دچار بدخیمی تخمدان پیشرفته هستند و حدود 50 درصد از افرادی که در مراحل ابتدایی ابتلا هستند سطوح افزایش یافته CA125 را در سرم خود نشان می دهند. در بیماری های غیر سرطانی مانند اندومتریوزیس ، فیبروئیدهای رحمی و حالات فیزیولوژیک مانند حاملگی نیز افزایش سطح CA125 به چشم می خورد.
تفسیر نتایج حاصل از آزمایش CA125
زمانی که پزشک به ابتلا فرد به سرطان تخمدان مشکوک شود این آزمایش را درخواست می دهد تا درتشخیص به او کمک نماید. همچنین در بیمارانی که تحت درمان سرطان تخمدان هستند ، انجام این آزمون می تواند به پزشک در موثر بودن شیوه درمان اطلاعات لازم را بدهد. چرا که کاهش سطح CA125 در این افراد می تواند حاکی از موثر بودن روش درمانی دارد در حالی که ثابت بودن مقادیر CA125 و یا افزایش سطح آن نشان دهنده لزوم ایجاد تغییر در شیوه درمانی بیمار را مطرح می نماید.
CA125چیست؟
CA125 یک گیرنده پروتئینی بر روی سلولهای پوششی بدن بخصوص در نواحی شکم و لگن بوده که در زمان بروز سرطان تخمدان میزان آن در خون افزایش می یابد.
چه زمانی پزشک درخواست CA125 میدهد؟
درخواست پزشک جهت تشخیص سرطان تخمدان در بیماران با علائم بالینی مربوطه،پایش بیمارانی درگیر سرطان تخمدان،ارزیابی اندومتریوز و بیماریهای ناحیه لگن می باشد.
بیمارانی که انجام آزمون CA125 در آنها توصیه می شود
بیمارانی که علایم و نشانه های ابتلا به سرطان تخمدان را دارند و یا افرادی که تحت درمان برای این بیماری هستند بایستی آزمایش CA125 را انجام دهند. برخی محققین معتقد هستند که انجام این آزمایش در خانم هایی در سنین پس از یائسگی نسبت به خانم هایی که در سنین قبل از یائسگی هستند مفیدتر می باشد. اطبق نظر این محققین این آزمایش حداکثر صحت را در خانم هایی در سنین بعد از یائسگی که مبتلا به توده های لگنی هستند خواهد داشت.برخی تحقیقات آزمایش CA125 را به عنوان یک آزمایش غربالگری برای سرطان تخمدان پیشنهاد نمی کنند. چرا که سطح CA125 در برخی بیماران که در مراحل ابتدایی بیماری هستند در سطوح نرمال قرار دارد و نیز این که در برخی بیماری های خوش خیم نیز افزایش سطح CA125 به چشم می خورد. این مطالعات آزمایش CA125 را برای پیگیری عود مجدد تومور در بیماران بهبود یافته ارزشمند ارزیابی می نمایند.
موارد دیگری که منجر به افزایش سطح CA125 می گردد
به طور معمول افزایش سطح CA125 زمانی که در ناحیه لگن التهاب ایجاد شود افزایش می یابد. لذا برخی موارد غیر سرطانی نیز می توانند باعث افزایش سطح CA125گردند. از جمله این موارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در سه ماهه اول بارداری و در زمان پس از زایمان
- فیبروئیدهای رحمی
- اندومتریوزیس
- کیست های تخمدانی غیر سرطانی
- بیماری های التهابی لگن
- سیروز کبدی
- بدخیمی های دیگر غیر از سرطان تخمدان که منجر به افزایش سطح CA125 می شوند شامل : رحم ، لوله های فالوپ ، سینه ، پانکراس ، معده و ریه می باشد.
مقادیر نرمال CA125
بیشتر منابع سطوح 35 – 0 واحد در هر میلی لیتر ( U/mL ) را در خانم هایی که در سنین باردارای قرار دارند را نرمال در نظر می گیرند و بیشتر پزشکان سطوح بیش از 35 واحد در هر میلی لیتر را غیر طبیعی در نظر می گیرند. این عدد برای خانم های یائسه کمتر از 65 واحد در هر میلی لیتر می باشد.
در صورت افزایش سطح CA125 چه اتفاقی خواهد افتاد ؟
افزایش متوسط سطح CA125 در اکثر موارد حاکی از شرایط غیر سرطانی است ولی افزایش بالای سطوح CA125 می تواند نشان دهنده احتمال بروز برخی بدخیمی ها مانند تخمدان ، اندومتر و لوله های فالوپ باشد. با این وجود در برخی بیمارام با وجود ابتلا به سرطان تخمدان افزایش سطح CA125 مشاهده نمی شود.
در بیمارانی که مبتلا به سرطان اندومتر هستند سطوح خیلی بالای CA125می تواند حاکی از گسترش سرطان به نواحی خارج از رحم باشد. همچنین پزشکان با کاهش مقادیر CA125 به موفقیت آمیز بودن روش درمانی پی خواهند برد.
با وجود مطالب بیان شده با افزایش سطح CA125 در بیمار پزشک برای تصمیم گیری نهایی و رسیدن به تشخیص قطعی نیاز به انجام آزمایشات و روش های تشخیصی بیشتری خواهند داشت تا بتوانند به تشخیص دقیق و به دنبال آن بهترین شیوه درمان دست بیابند.
محدودیت های آزمایش CA 125 چیست؟
نتایج این آزمایش در شرایط پیشرفته میزان بالایی داشته ولی در شروع بیماری گاهی با وجود درگیریی بیمار به سرطان تخمدان از حساسیت کمتری برخوردار است.
چه مواردی باعث افزایش کاذب آزمایش CA125می شود؟
بیمارهای رحم ،سرطان دستگاه گوارش و پستان ،شرایط بارداری،التهابات عمومی ، افزایش سن ،شروع دوران بارداری می توانند باعث افزایش کاذب سطح CA125 در بدن گردند.
پزشک نتایج آزمایش CA125را چگونه تفسیر می نماید؟
نتایج آزمایش CA125 در مقایسه با شواهد بالینی بیمار توسط پزشک تفسیر می گردد.نتایج سطح CA125 دورهای قبل درمقایسه با نتایج جدید به پایش بیماری کمک شایانی می نماید.در صورت شک و ابهام پزشک آزمایشات تکمیلی پیشنهاد می گردد و در نهایت با توجه به مدارک پزشکی جدید نتیجه نهایی اعلام می گردد.
آزمایشات تکمیلی CA125 چیست؟
آزمایشات تکمیلی شامل سونوگرافی دستگاه گوارش ، رحم و تخمدانها ،پستانها و آزمایشات ارزیابی کبد کلیه ها ، رحم و تخمدان می باشد.
شرایط قبل از آزمایش CA125 چیست؟
چندروز قبل از آزمایش از انجام فعالیت های شدید بدنی و مصرف دارو خودداری نمایید.برخی پزشکان روز خاصی از سیکل قاعدگی را جهت انجام آزمایش توصیه می نمایند.
آیا تغذیه در نتیجه آزمایش CA125موثراست؟
بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده رعایت رژیم غذایی سالم که در آن سطح فیبر و پروتئین بالا باشد بدلیل تاثیر در سلامت عمومی و افزایش راندمان سطح ایمنی بدن با کاهش التهاب در بدن همراه بوده و بدنبال آن شرایط عمومی و هورمونی بهبود می یابد.
علائم بالینی افزایش CA125چیست؟
تکرر ادرار،درد و تورم در ناحیه لگن و شکم،ضعف عمومی،ترشحات غیر متعارف رحمی، از دست دادن ناگهانی وزن عمده ترین علائم افزایش CA125می باشند.
آیا افزایش سن ،وضعیت تاهل ، باروری و یائسگی بر نتایج آزمایش CA125موثر می باشد؟
معمولا تغییرات هورمونی موثرترین عامل تغییرات سطح CA125می باشد.اندومتریوزدر زنان بعد از 35 سالگی بروز می نماید. افزایش طبیعی سطح CA125 در دوران باروری وکاهش طبیعی سطح CA125 در دوران یائسگی تایید شده است.
آیا آزمایش CA125 نیاز به ناشتایی دارد؟
این آزمایش نیاز به ناشتایی ندارد ولی تاحد ممکن از مصرف غذاهای چرب قبل از آزمایش اجتناب کنید.
محدوده نرمال آزمایش CA125چیست؟
محدوده نرمال آزمایشCA125 با توجه به منابع رفرانس و استفاده ازمتد های متنوع در آزمایشگاهها متفاوت می باشد ولی معمولا این محدود کمتراز 35 U/ml می باشد.
